Ignacy Daszyński

Ponad 80 lat temu zmarł Ignacy Daszyński - jeden z najwybitniejszych polskich polityków II Rzeczpospolitej, publicysta, działacz niepodległościowy; zwolennik Józefa Piłsudskiego, z którym współpracował. Jeszcze przed I wojną światową wyróżniał się na arenie politycznej. Był powszechnie znany jako wybitny orator. Podczas wojny jego aktywność polityczna nie spadła. W listopadzie 1918 r. został premierem Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej, 10 lat później objął stanowisko Marszałka Sejmu. (fot. domena publiczna)

 

Roman Dmowski
9 sierpnia 1864 roku przyszedł na świat Roman Dmowski, założyciel m.in. Obozu Wielkiej Polski oraz Stronnictwa Narodowego. Dmowski uważał, że aby Polska osiągnęła niepodległość należy najpierw dążyć do połączenia rozdzielonych ziem. Jako głównego wroga polski polityk widział Rzeszę Niemiecką, więc taktycznie związał on swoją politykę z Rosją. W sierpniu 1917 roku utworzył w Lozannie Komitet Narodowy Polski, który zaczął być uważany przez państwa ententy za jedynego przedstawiciela odradzającej się Rzeczypospolitej. Po zakończeniu pierwszej wojny światowej Dmowski wraz z Ignacym Paderewskim reprezentował nasz kraj na konferencji pokojowej w Paryżu. (fot. ze zbiorów NAC, sygn. 1-A-493)

 

Wincenty Witos 

znany głównie z oddania sprawie chłopskiej; polityk, działacz ruchu ludowego. Pochodził ze wsi koło Tarnowa, był rolnikiem. Od zawsze zaangażowany był w politykę. Objął stanowisko wójta swojej wsi, które piastował przez ponad 20 lat. Witos rozszerzał obszary swojej działalności. Został członkiem Stronnictwa Ludowego, niedługo później jednym z jego władz. W 1914 roku w wyniku rozłamu zgrupowania powstał PSL ,,Piast", którego liderem został właśnie Witos. Popierał on politykę Romana Dmowskiego. Trzykrotnie sprawował funkcję premiera. W 1930 roku został aresztowany za pracę w Centrolewie i skazany. Emigrował do Czechosłowacji, po powrocie zaproponowano mu współpracę przeciw Polsce z Niemcami, którą odrzucił.Karą był areszt domowy w rodzinnych Wierzchosławicach. Po II wojnie światowej nie zgodził się również na pomoc Związkowi Sowieckiemu. Zmarł  31 października 1945 roku. (fot. domena publiczna)

 

Wojciech Korfanty

był urodzonym na Górnym Śląsku politykiem, publicystą, działaczem narodowym. Od najmłodszych lat przejawiał zainteresowanie sprawą polskiego odrodzenia narodowego na niemieckim wówczas Śląsku. Mocno wierzył on także w powrót Polski na mapy Europy. Wraz z ubiegiem lat Korfanty coraz bardziej angażował się w politykę, związał się z obozem narodowym kierowanym przez Romana Dmowskiego. W 1921 roku stanął na czele trzeciego powstania śląskiego. To właśnie dzięki jego skutecznej polityce najbardziej uprzemysłowione tereny Górnego Śląska trafiły wówczas do Polski. Korfanty był także przeciwnikiem polityki Józefa Piłsudskiego. (fot. domena publiczna)

Ignacy Paderewski

był politykiem, który dzięki swoim zdolnościom muzycznym zyskał sławę na arenie międzynarodowej. Stał się on dzięki temu przedstawicielem sprawy polskiej w świecie. Przebywając w USA lobbował za sprawą polską wśród tamtejszych decydentów i najprawdopodobniej to dzięki niemu w "Czternastu punktach" Wilsona znalazł się "postulat stworzenia niepodległego państwa polskiego”. W 1917 roku związał się z Komitetem Narodowym Polskim utworzonym przez Romana Dmowskiego. Polski kompozytor był także delegatem na paryską konferencję pokojową, która zakończyła się podpisaniem traktatu wersalskiego. Paderewski wraz z gen. Władysławem Sikorskim stanął na czele tzw. Frontu Morges. (fot. ze zbiorów NAC, sygn. 1-K-6796)

Józef Piłsudski

,Naród, który traci pamięć przestaje być Narodem – staje się jedynie zbiorem ludzi, czasowo zajmujących dane terytorium." ~ Józef Piłsudski

Człowiek wielkiego formatu; polityk, działacz niepodległościowy, wojskowy i przywódca państwa. Urodził się 5 grudnia 1867 roku w Zułowie na dzisiejszej Litwie. Studiował medycynę w Charkowie. Jako dwudziestolatek został zesłany na Syberię za branie udziału w planowaniu morderstwa cara Aleksandra II. Rok po powrocie ze zsyłki wstąpił do litewskiego oddziału Polskiej Partii Socjalistycznej.  Kiedy w roku 1906 doszło do rozłamu w PPS związana z Piłsudskim grupa założyła planującą powstanie przeciwko caratowi PPS - Frakcję Rewolucyjną . Od roku 1910 Piłsudski zaangażował się w rozwój legalnie działających, prowadzących ćwiczenia oraz wykłady teoretyczne z dziedziny wojskowości organizacje - "Związek Strzelecki" we Lwowie oraz "Towarzystwo Strzeleckie" w Krakowie, które miały być w przyszłości zalążkiem polskich sił zbrojnych. W czasie I wojny światowej stworzył oficjalnie Legiony Polskie i osobiście dowodził ich I Brygadą. Za swoją działalność został aresztowany i osadzony w więzieniu w Magdeburgu, gdzie przebywał do listopada 1918 roku. Następnie powrócił do Warszawy, gdzie zostało mu powierzone dowództwo nad wojskami polskimi i misja stworzenia rządu. Objął on funkcję Tymczasowego Naczelnika Państwa. Po krótkiej przerwie od spraw kraju został zmuszony do powrotu na arenę polityczną przez pogłębiający się kryzys gospodarczy. Ze względu na brak możliwości współpracy z panującym rządem, Józef Piłsudski wkroczył do Warszawy 12 maja 1926 roku. Był to zbrojny zamach stanu, przeprowadzony pod hasłem sanacji, czyli uzdrowienia państwa. W wyniku zamachu majowego został obalony rząd Wincentego Witosa. Później Piłsudski swoją politykę opierał m.in. na utrzymaniu dobrych stosunków z ZSRR i Niemcami. Śmierć Józefa Piłsudskiego była nagła, jak się później okazało jej powodem była długo ukrywana choroba - rak wątroby. (fot. domena publiczna)

Więcej informacji na stronie https://niepodlegla.gov.pl/o-niepodleglej/roznymi-sciezkami-ku-niepodleglej-szli-ojcowie-polski-odrodzonej/